"Ελληνικό Μολύβι-Βρανά"

 

Το Ελληνικό Μολύβι
[Φωτογραφία του συντάκτη (23.10.2025)]

Τέχνες/Γράμματα

(Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαΐδης)

Το «Ελληνικό Μολύβι» (σήμερα: «Δημοτικός Πολυχώρος Πολιτισμού Ελληνικό Μολύβι – Γ. Βρανά»), ήταν ένα παλαιό εργοστάσιο κατασκευής μολυβιών και συναφών προϊόντων που βρισκόταν κτισμένο επί της Ιεράς Οδού 154, δίπλα από το (σημερινό) σταθμό του ΜΕΤΡΟ «Ελαιώνας». Με έτος ίδρυσης το 1937 ως «Α.Β.Ε. Γ.Κ.Βρανάς», η δομή αυτή (με εντυπωσιακή καμινάδα, πολλαπλά εργαστήρια και διοικητικούς χώρους) αποτελούσε ένα πολύ ενδιαφέρον δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του μεσοπόλεμου. Κατά τη διάρκεια του Έλληνο-ιταλικού πολέμου (1940-41) και της κατοχής (1941-1944) το εργοστάσιο είχε διακόψει τη λειτουργία του, ενώ στο ξεκίνημα της δεκαετίας του ’70 και έπειτα από πυρκαγιά, εγκαταλείφθηκε οριστικά η χρήση του. Έκτοτε, έως και τα τέλη του προηγούμενου αιώνα, ο εσωτερικός χώρος του εργοστασίου είχε καταντήσει σκουπιδότοπος και καταφύγιο περιθωριακών ατόμων, ενώ ο μηχανολογικός του εξοπλισμός λεηλατήθηκε. 

Πριν την αξιοποίηση: Εικόνα απόλυτης εγκατάλειψης.

Στην ιδιοκτησία του δήμου Αιγάλεω το εργοστάσιο πέρασε το καλοκαίρι του 2001, κατόπιν της ομόφωνης απόφασης του δημοτικού συμβούλιου, που έκανε αποδεκτή δωρεά της κύριας ιδιοκτήτριας (και συζύγου του θανούντος ιδρυτή Γεωργίου Βρανά) Δέσποινας Βρανά, κατόχου του 85%, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό αγοράστηκε από τους κληρονόμους το Δεκέμβριο 2001. Ως προϋπόθεση είχε τεθεί η μετατροπή του πρώην εργοστασίου σε βιομηχανικό μουσείο και πολιτιστικό χώρο. Η αξιοποίηση του «Ελληνικού Μολυβιού» ήρθε έτσι να δώσει μία σημαντική «ανάσα» στα πολιτιστικά δρώμενα του Δήμου Αιγάλεω (και όχι μόνο) με την ευρύχωρη κεντρική του αίθουσα, στην οποία φιλοξενούνται διάφορες εκδηλώσεις (αφιερώματα, εκθέσεις, παρουσιάσεις, ομιλίες κ.α.)